روستای سمنگان یا سمغان؟!

سمنگان کجاست؟

برای روشن شدن حقیقت این نام، ناگزیریم به سراغ مدعی اصلی و تثبیت کننده این نام در ذهن ایرانیان و فارسی زبانان برویم.

حکیم ابوالقاسم فردوسی شاهنامه گرانقدر خود را در ولایت غزنی افغانستان سروده است. حقیقت این است که بیش از 90 درصد شهرهایی که در شاهنامه از آن‌ها نام برده شده، در بخش شرقی فلات ایران و افغانستان امروزی واقع شده‌اند. کابل، بلخ، قندهار، نیمروز، . و بسیاری از شهرهای دیگر که نامشان در شاهنامه آمده در جغرافیای امروزی افغانستان واقع شده‌اند. بسیاری از داستان‏‌های شاهنامه نیز در همین شهرها روی داده است؛ به‌همین‌دلیل این شاهکار حماسی ادبیات فارسی از گذشته‌های بسیار دور در بین مردم افغانستان جایگاه بلندی داشته و هنوز هم دارد.

محمود افشار یزدی، درباره تعبیر فردوسی از اصطلاح ایران، به همین نکته اشاره می‌کند. او می‌نویسد: «فردوسی هم. ایران داستانی که با توران داستانی جنگ داشته، میدان جنگ را‌‌ همان خراسان بزرگ که شامل افغانستان کنونی و سیستان و مازندران بوده می‌شمرده است. او از هخامنشیان که از پارس برخاسته بودند، سخن نمی‌راند الا آنکه از دارای کیانی که مغلوب اسکندر شد و‌‌ همان داریوش سوم هخامنشی باشد، یاد می‌کند.

شهر قدیمی سمنگان در جنوب شرقی خلم، در ولایت مزار شریف افغانستان و در طول تاریخ بر سر یکی از راه‌های مهم بلخبوده‌است. در شاهنامه فردوسیچنین آمده‌است که رستمزالبا تهمینهدختر شاه سمنگان ازدواج کرد. به روایت شاهنامه این شهر در مرز ایرانو تورانقرار داشته‌است. سمنگان یکی از ولایات کهن ایران باستان بوده مرکز آن شهر شاداب و سر سبز ایبک می‌باشد؛ که ارتفاع آن از سطح دریا بیش از هزار متر است. این منطقه خیلی‌ حاصلخیز بوده، حبوبات و میوه‌های فراوان دارد. آب و هوای ایبک شهرت زیاد داشته چنانچه گفته‌اند: آب ایبک، نان ایبک، خواب ایبک.

وجود یک نام مشابه در مکان های مختلف تقریباً امری طبیعی است. در جاهای بسیاری از ایرانِ امروز، نام سمنگان ذکر یا ثبت شده است.

·       دهی از دهستان دلفارد بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت

·       دهی از دهستان کاریز نو بالاجام بخش تربت جام شهرستان مشهد

·       دهی از دهستان مشهدریزه میان ولایت باخرز بخش طیبات شهرستان مشهد

·       دهی از توابع بخش مرکزیشهرستان قوچاندر استان خراسان رضویایران

·       روستایی از توابع بخش میان‌ولایتشهرستان تایباددر استان خراسان رضویایران

·       نام قدیمی شهری است در استان خوزستان (رامهُرمُز)

·       یکی از نام های قبلی روستای سمغان (از توابع شهرستان کازرون)

بنابر مطالب بالا، به خوبی روشن است که سمنگان مورد اشاره در شاهنامه فردوسی همان سمنگانِ واقع در افغانستان کنونی است. به علت ذکر نام سمنگان در این کتاب ارزشمند، بعضی روستاهای همنام دوست دارند آن را ازآنِ خود بدانند.

حالا اینکه چرا مدّتی نامعلوم نام سمنگان بر روستای سمغان (از توابع شهرستان کازرون) نهاده شده، سوالی ست بی جواب و شایسته بررسی.

و همانطور که میدانیم، از سوی دیگر عده ای سمغان را همان "سِه مُغان" یعنی سه مغ و بزرگ زردشتی تعبیر و معنی می کنند.

جهت اطلاعات بیشتر میتوانید به لینک های زیر مراجعه نمایید:

https://www.tabnak.ir/fa/news/312392/

https://fa.wikipedia.org/